ΠΑΡΑΣΙΤΑ

Κατσαρίδες

Αποτελούν έντομα που κατηγοριοποιούνται σε 4.000 είδη και είναι κυρίως νυκτόβια, αλλά σε περιπτώσεις υπερπληθυσμού, κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα. Έχουν μεγάλες κεραίες και κάποιες κατηγορίες εξ αυτών έχουν τη δυνατότητα να πετάξουν, έχοντας δυο ζευγάρια φτερών.

Σημαντικότερα είδη κατσαρίδων είναι:

• Blattella germanica
• Blatta orientalis
• Supella Longipalpa
• Periplaneta Americana

Αναπαράγονται, επιπλέον, με αυγά τα οποία είναι τοποθετημένα μέσα σε ωοθήκες και, αναλόγως το είδος, κάθε ωοθήκη έχει τη δυνατότητα να περιέχει από 16 έως και 56 αυγά. Μπορούν να επιζήσουν ένα μήνα δίχως τροφή, αλλά αρκετά λιγότερο χωρίς νερό, ενώ, συγχρόνως, είναι παμφάγες.

Αρουραίοι

Ο αρουραίος, από τα ικανότερα προς επιβίωση ζώα, είναι μεταφορέας ποικίλων ασθενειών και καταστρέφει εξοπλισμό, κτίσματα και τροφές.

Από τα κυριότερα είδη αποτελούν ο νορβηγικός (norway rat), χρώματος καφέ ή γκρι, και ο αλεξανδρινός αρουραίος (rattous rattus), χρώματος μαύρου.

Συγκριτικά με το ποντίκι, ο αρουραίος είναι κατά μεγαλύτερο βαθμό υπεύθυνος για τη μεταφορά μολύνσεων.

Διαθέτουν χαμηλή όραση (έως 10 μ.), ενώ δεν έχουν τη δυνατότητα να διακρίνουν χρώματα. Οι υπόλοιπες αισθήσεις τους αναπληρώνουν την όρασή τους. Χρησιμοποιώντας τα μουστάκια τους και τις τρίχες του σώματός τους καθοδηγούνται στο να βρουν τρόφιμα, αλλά και να αποφύγουν κινδύνους.

Τέλος, πολλές φορές, όλες τις τροφές που συλλέγει ο αρουραίος, δεν τις καταναλώνει αμέσως, αλλά τις μεταφέρει και τις αποθηκεύει στη φωλιά του.

Ποντίκια

Από τα πιο ευπροσάρμοστα είδη ζώων στη ζωή των ανθρώπων, είναι τα ποντίκια. Το πιο συχνό πρόβλημα που δημιουργούν είναι η μόλυνση των τροφίμων και σκευών, αλλά ακόμη και τη σκόνη. Έχουν τη συνήθεια να κινούνται τις νυχτερινές ώρες και με συγκεκριμένες διαδρομές. Ένα ποντίκι μπορεί να γεννήσει όλο το χρόνο έως και 50 μικρά.

Μπορεί να πηδήξει σε ύψος μέχρι 30 εκ. κι ανεβαίνει σε υψηλότερα σημεία χρησιμοποιώντας σα βατήρα τους τοίχους, ενώ είναι αρκετά δυνατό ώστε να σκαρφαλώσει σε κάθετες επιφάνειες, χωρίς να χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα αδρές, και ισορροπεί σε διάφορα σημεία με ευκολία.

Για αναζήτηση τροφής, τα ποντίκια χρησιμοποιούν περισσότερο αφή, όσφρηση και ακοή. Χαρακτηριστικό ιδιαίτερο επίσης, είναι ότι δε χρειάζονται κάποια πηγή νερού, αφού μπορούν να το απορροφήσουν από διάφορες στερεές τροφές.

Αράχνες

Το σώμα της αράχνης χωρίζεται σε δυο τμήματα, όπου στο μπροστινό τμήμα έχει δύο δόντια και χρησιμοποιεί, ιδίως το ένα, για να «τρυπάει» τη λεία της και να εκχέει το δηλητήριο στο θύμα.

Συνήθως έχουν 8 μάτια και παράγουν μετάξι για την παρασκευή του ιστού τους, απευθείας από θηλές στο κάτω μέρος της κοιλιακής τους χώρας.

Σε όλα τα είδη σχεδόν εντοπίζεται δηλητήριο, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις είναι τοξικό, σε επίπεδα ίδια με της κόμπρας. Όμως, 30 μόνο, εξ αυτών, είδη έχουν τη δύναμη να διαπεράσουν με το δόντι τους ανθρώπινο δέρμα.

Στις δημοφιλέστερες κατηγορίες αραχνών, που συναντιούνται, είναι η Μαύρη Χήρα (black widow), ενώ για τα ελληνικά εδάφη, ευρέως γνωστά είναι τα είδη Latrodectus tredecimguttatus και Latrodectus Mygale (ρογαλίδα), που βρίσκονται σε σοφίτες, φωλιές τρωκτικών, και αλλού.

Συμπτώματα των τσιμπημάτων είναι, συνηθέστερα, ερεθισμός και φλύκταινες, ενώ σε πιο «βαριές» περιπτώσεις, υπάρχουν τα εξής: σφίξιμο στο στήθος, τρόμος, έντονος πόνος, πίεση, δυσκολία στο βάδισμα, εμετός.

Μυρμήγκια

Όπως είναι ευρέως γνωστό, έχουν οργανωτικές ικανότητες, αφού έχουν τη δυνατότητα να χωρίζονται σε κοινωνίες, συστηματικά, ενώ διακρίνονται και ιεραρχικά μεταξύ τους, με συνολική διάρκεια ζωής, παράλληλα, 45 - 60 ημέρες.

Χωρίζονται σε φτερωτές (βασίλισσα) και άπτερες μορφές. Τα μυρμήγκια τρέφονται από διάφορα είδη τροφών, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, τρέφονται κι από άλλα έντομα.

Κοριοί

Με 91 γνωστά είδη, με ένα μόνο από αυτά να ζει στην Ελλάδα, το Cimex lectularius, συνήθως έχουν ωοειδές «πλακουτσωτό» σχήμα, με χρώμα μαύρο και καφετί. Το θηλυκό γεννάει από 200 έως 500 αυγά σε όλη τη ζωή του (έως 1 έτος). Τρέφονται με αίμα ξενιστών τους και αντέχουν χωρίς τροφή έως και 1 χρόνο.

Οι κοριοί έχουν μεταδώσει διάφορους μικροοργανισμούς, η υγειονομική τους, όμως, επικινδυνότητα θεωρείται ελάχιστη, καθώς δεν έχει αποδειχτεί ότι μπορούν, με φυσικά μέσα, να μεταφέρουν ασθένειες. Τέλος, ερεθισμό και έντονο κνησμό μπορεί να προκαλέσει το τσίμπημα από κοριό.

Ψύλλοι

Μικρά σε μέγεθος έντομα, δίχως φτερά και με σώμα πλακουτσωτό πλευρικά, έχουν πίσω μακριά πόδια, με τη δυνατότητα να τα χρησιμοποιούν για να κάνουν άλματα σε ύψος 65 εκ. και σε μήκος 180 εκ.

Για την αναπαραγωγική του διαδικασία, ο ψύλλος χρειάζεται το αίμα ενός ξενιστή. Η παραγωγή αυγών μπορεί να κυμανθεί από 3 έως 19 αυγά ανά ημέρα και έως 300 αυγά, σύνολο, στη διάρκεια της ζωής του (έως 1 έτος).

Οι ψύλλοι τοποθετούν τα αυγά τους στο τρίχωμα ζώων ή στα φτερά πτηνών, όπου δεν παραμένουν για πολύ, αλλά διασπείρονται στο χώρο. Επίσης, τα αφήνουν σε ανοίγματα ή ρωγμές πατωμάτων ή και τοίχων.

Τέλος, προτιμούν διάφορες κατηγορίες ξενιστών, ενώ, κάποια είδη εξ αυτών έχουν την ευκολία να αλλάξουν ξενιστή γρηγορότερα, και γι’ αυτό είναι ευρέως διαδεδομένο το γεγονός να περνούν λ.χ. από τα κατοικίδια ζώα στους ανθρώπους.

Μύγες

Η γνωστή σε όλους οικιακή μύγα, είναι το πιο κοσμοπολίτικο είδος και το οποίο συναντάται σε όλη την υφήλιο, με ακτίνα δράσης έως και τα 3 χλμ.

Η αναπαραγωγική διαδικασία της μύγας αγγίζει περίπου τα 130 αυγά κάθε 3-4 μέρες. Ιδιαίτερα την καλοκαιρινή περίοδο, ο βιολογικός κύκλος κρατάει χρονικά έως 10 ημέρες. Μπορεί να τραφεί με διάφορα είδη τροφών του ανθρώπου, ενώ, επειδή σε υγρή μορφή μόνο έχει τη δυνατότητα να τις καταναλώσει, ρίχνει σάλιο πρώτα, ώστε να καταφέρει έπειτα να καταπιεί.

Επιστημονικά, είναι αποδεδειγμένο ότι μπορεί να μεταδώσει εκατομμύρια μικροοργανισμούς, και γι’ αυτό θεωρείται, υγειονομικά, αρκετά επικίνδυνη.

Κουνούπια

Από τα 3.500 γνωστά είδη παγκοσμίως, 57 έχουν καταγραφθεί στην ελληνική γη. Είναι νυχτόβια, τα περισσότερα, και οι καιρικές συνθήκες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη δραστηριότητά τους (υγρασία, βροχή, άνεμοι κ.λπ.).

Το θηλυκό κουνούπι μπορεί να γεννήσει περίπου 300 αυγά, σε κάθε αναπαραγωγικό του κύκλο. Επίσης, μόνο τα θηλυκά, λόγω της ανάγκης τους σε πρωτεΐνη για την παραγωγική τους διαδικασία, αναζητούν ως τροφή το αίμα.

Μερικές ασθένειες που μεταδίδονται από τα κουνούπια είναι: κίτρινος και δάγκειος πυρετός, φιλαρίαση, εγκεφαλίτιδες, ελονοσία.